Nói về việc bảo vệ quyền tác giả trong xã hội VN thời đại kỷ nguyên số tại Hội thảo quốc gia thường niên "Bản quyền và quyền sao chép tại VN trong bối cảnh hội nhập quốc tế" vừa tổ chức tại TP.HCM, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Quyền sao chép VN Nguyễn Thị Sánh nhận định "tác quyền và bảo vệ tác quyền là trụ cột của một xã hội tri thức, của nền kinh tế tri thức". Bà Sánh cho biết không ít người tùy tiện lấy bài viết, công trình nghiên cứu trong các tuyển tập, toàn tập để làm các tập sách chuyên đề riêng trong sách văn học và y học mà không xin phép chủ sở hữu tác phẩm gốc. Thậm chí, không ít lãnh đạo, đội ngũ trí thức, tác giả nhận thức về bản quyền còn rất mơ hồ.
Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TP.HCM Đoàn Hoài Trung bên bức ảnh chụp Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Điện Biên
PGS-TS Đào Duy Quát, nguyên Phó ban thường trực Ban Tư tưởng - Văn hóa T.Ư, cũng cho rằng khi công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo phát triển thì tình trạng vi phạm bản quyền cực kỳ phổ biến. Theo ông, không riêng gì các tác phẩm văn học nghệ thuật mà tình trạng ăn cắp chất xám, xâm phạm bản quyền còn diễn ra phổ biến ở các luận văn thạc sĩ và tiến sĩ.
Thực trạng nạn đánh cắp bản quyền
Luật sư Phan Vũ Tuấn (Công ty Phan Law Vietnam) đưa ra những con số đáng quan tâm. Trong thị trường sách, các trường hợp vi phạm quyền sao chép vẫn diễn ra với quy mô lớn và phức tạp, rất khó khăn để xử lý triệt để. Nhà xuất bản Trẻ cho biết hiện nay hơn 300 đầu sách của đơn vị này đang bị làm giả, làm lậu. Đây là nhóm 20% số sách bán chạy nhất, đem lại 80% doanh số cho nhà xuất bản. Trên nền tảng số, việc vi phạm bản quyền sách dưới hình thức sách PDF, sách audio (sách nói) diễn ra phức tạp.
Đối với phim ảnh, theo số liệu của Phan Law Vietnam, từ tháng 1 - 5 năm nay, đã có 66.433 trường hợp vi phạm bản quyền đối với phim Việt của K+ trên các nền tảng số, đã xử lý được 46.684 trường hợp. Luật sư Tuấn nêu ví dụ cụ thể: phim Deadpool & Wolverine của Mỹ đang chiếu ở rạp nhưng trên mạng đã tràn lan bản phim lậu. Phim khởi chiếu tại VN từ 26.7, tính đến nay đạt hơn 77 tỉ đồng, như vậy chỉ thu khoảng 5 tỉ đồng/ngày - là một con số rất thấp với phim bom tấn.
Phim bom tấn Deadpool & Wolverine hiện đang chiếu rạp Việt. Nếu làm tốt chuyện bản quyền, số lượt khán giả đến rạp sẽ tăng cao
"Vấn đề ở đây là ý thức người xâm phạm. Người dùng sẵn sàng bỏ tiền để mua công nghệ xâm phạm chứ ít chịu bỏ tiền mua bản quyền để xem phim", luật sư Tuấn nhận định.
